LÁ THƯ NEPAL

   Hôm nay rảnh, định mở chủ đề mới lấy tên là "Lá thư Nepal" nên lục lại các bài viết cũ đã gần 3 năm trước. Các bài này tham gia cùng anh Hữu Thiện (bậc đàn anh đáng trọng, đáng quý nhất của tôi) trên Lucky Luke FC. Nhận thấy vẫn còn phù hợp và các bài này có một "giọng điệu" hay hay, có thể thích hợp cho những Lá thư Nepal sắp tới để truyền tải văn hóa, phong tục, cuộc sống, con người Nepal đến bạn đọc nên mình mạn phép lấy lại các bài này làm entry mở hàng. Bài khá dài (vì tổng hợp của 4 bài đã đăng trên Lucky Luke FC, xin mời lướt qua nội dung! NP

***************

LÁ THƯ NEPAL 1-2-3-4

   Đây là các bài đã đăng trên mục FC Dzui  tại LuckyLuke FC.com (các bài này được biên tập bởi Nhà báo Hữu Thiện) 

Lá thư Nepal: Nơi đây có… “cao bồi” thứ thiệt ở châu Á!

Hình như  chỉ ở Nepal là còn có “cao bồi” thứ thiệt của châu Á, ngay cả ở thế kỷ XXI này. Cỡi ngựa lang thang theo họ trên cao nguyên Mustang sẽ biến giấc mơ tuổi nhỏ, dệt từ những trang Lucky Luke, có ngày sẽ thành sự thật…

Kathmandu, ngày 28/2/2011,
Anh chủ nhiệm rất thân mến,
Cái website Lucky Luke của anh quá tuyệt!
Tôi mê anh chàng cao bồi này từ nhỏ, và hình như nhiễm máu “cao bồi giang hồ” từ bộ truyện tranh này.

Dù là truyện cao bồi nhưng không có máu me, không có chết chóc! Mọi chuyện rồi sẽ kết thúc có hậu như ước mơ bao đời của mọi người”. Đó là một đặc điểm trong bộ Lucky Luke mà tôi rất “kết”.

Nhân vật tôi mê lại là chú ngựa Jolly Jumper độc đáo. Dịp Tết vừa rồi về Pokhara, tôi ngụ tại một nông trại thật dễ thương của một gia đình nọ ở địa phương. Trại này đang nuôi tám con ngựa. Dù nghèo nhưng họ lại cưu mang hơn mười trẻ mồ côi trong vùng, có em nay đã vào đại học.
Ở đây hơn mười ngày, ký ức tuổi thơ hiện về: nhớ trang trại ngày xưa của ba tôi, với cuộc sống bình lặng của thôn quê chân chất, với thiên nhiên hiền hoà, hồ nước đẹp như tranh vẽ, rừng thông tĩnh mịch,… Và vì vậy, hình như đang sống lại cái ước mơ hồi nhỏ vẫn mơ được cỡi ngựa lang thang như các chàng cao bồi.
Dịp may bất ngờ đến: mục dân Mustang mang ngựa từ cao nguyên Mustang xuống Pokhara đế tránh rét và bán. Vậy là tôi mua một con ngựa Mustang trắng, giống ngựa thuần chủng nổi tiếng của cao nguyên Mustang ở Nepal. Chú ngựa này mới ba tuổi, giá chỉ 2.000USD. Tôi gọi chú là Arun (tên thần gió trong thần thoại Ấn Độ, mà dịch nôm theo tiếng Anh bồi là Anh chàng chạy (run) nhanh…). Rồi tôi gởi Arun lại, nhờ gia đình Gautam chăm sóc. Tiền thu được từ việc cho du khách thuê (20USD/giờ) sẽ chi phí cho chính cuộc sống của Arun, một phần dùng vào việc bảo trợ trẻ mồ côi ở địa phương. Còn khi nào có thời gian về Pokhara, tôi sẽ có ngựa cỡi. Vậy là một công, ba-bốn việc. Khoái nhất là sở hữu một con ngựa trắng thuần chủng (việc mà ngay cả cao bồi thứ thiệt ở Viễn Tây ngày xưa cũng khó có cơ hội… hì hì). Thế nào rồi tôi cũng sẽ cỡi ngựa lang thang trên rừng núi vùng Himalaya, giữa những cánh rừng rực rỡ hoa đỗ quyên,…

Tác giả Nguyễn Phú bên chú ngựa Arun của mình.

Lại ước mơ tiếp: thế nào cũng sẽ có dịp theo những đoàn “cao bồi” thứ thiệt của thế kỷ XXI (mục dân Mustang nuôi ngựa, trâu yak, hàng năm mang những đoàn hàng trăm con ngựa giống, hoặc dắt hàng đoàn trâu yak thồ muối từ những hồ nước mặn trên cao nguyên, mang xuống bán ở miền xuôi). Lang thang lên cao nguyên Mustang 4.000m trên mực nước biển – giấc mơ tuổi nhỏ dệt từ những trang Lucky Luke chắc chắn sẽ có ngày thành sự thật…

AROUND NEPAL IN FESTIVAL 2018 - CONTINUE

Đến tận bây giờ (15/11/2018) tôi vẫn còn say ngất ngư với dòng thác cảm xúc ngập tràn tâm tưởng mà chuyến đi hơn 3000km, trong 25 ngày qua hết 7 tỉnh của Nepal vừa kết thúc vào tháng trước.
 Một phần là sự vất vả của hành trình: mỗi ngày phải di chuyển trung bình gần 200km, hôm trước vừa ở đồng bằng Terai 400m trên mực nước biển nhiệt độ 30oC thì hôm sau đã phải bò trên những con đèo quanh co khúc khuỷu dài hàng trăm km để lên những thị trấn nằm trên 1500m trên mực nước biển lạnh dưới 10oC.

AROUND NEPAL IN FESTIVAL 2018 - READY

Chuẩn bị

Hành trình vòng quanh Nepal có lẽ đã được chuẩn bị từ những ngày tháng đầu tiên tôi đặt chân đến Nepal năm 2005-13 năm trước. Nhớ khi mới chỉ vào Nepal hồi tháng 8 thì cuối tháng 10 năm ấy cũng vào mùa Dashain tôi đã lái mô tô làm một vòng nhỏ vùng Trung Nepal: Kathmandu-Nagarkot-Bhaktapur-Gorkha-Pokhara-Lumbini-Chitwan-Hetauda-Kirtipur-Kathmandu. Hơn chục năm trôi qua, tôi vẫn chưa có dịp hoàn thành dự định làm một vòng trọn vẹn khắp Nepal đúng nghĩa. Lần trở lại Nepal này chính là cơ hội “bây giờ hoặc không bao giờ “ để hoàn thành trọn vẹn giấc mơ Nepal của tôi.

Từ cả năm nay tôi mua dần dần các phụ kiện cần thiết ở Việt nam , những thứ mà tôi biết không thể hoặc khó khăn hay mắc mỏ ở Nepal như áo khoác giáp, đèn sương mù trợ sáng, thanh giằng gắn action camera, các loại ổ sạc dùng điện bình của xe, các phụ kiện cho các loại camera như gimbal, giá gắn… Vì thế mà ngày lên đường từ Việt nam tôi phải vác 2 vali tổng cộng đến 50kg hành lý, chưa tính 10kg hành lý xách tay.

  Tuần đầu tiên ở Kathmandu tôi mất trọn vào việc lùng tìm một con mô tô dùng cho hành trình này. Xe Honda thì giá cao,các thương hiệu khác thì không bền, hao xăng… Cuối cùng tôi chọn một chú CBZ EXTREME đã chạy 40.000km của thương hiệu Hero, là thương hiệu liên doanh với Honda trước đây ở India.

MỜI ĐÓN XEM HÀNH TRÌINH " VÒNG QUANH NEPAL MÙA FESTIVAL - 2018"

Các bạn thân mến,

Nhơn dịp Tết Nepal Dashain 2018, Phú Nepal sẽ thực hiện một hành trình bằng mô tô vòng quanh Nepal trong vòng 30 ngày từ Kathmandu đi đến miền Đông Nepal rồi theo xa lộ Đông Tây đến cực Tây Nepal.







Hành trình dự trù dài khoảng 2860 km kéo dài 30 ngày qua hầu hết các tỉnh thành, gặp hầu hết các sắc tộc Nepal.



  Hy vọng hành trình này sẽ mang đến cho những ai yêu mến Nepal một góc nhìn tương đối đầy đủ về Đất nước hình Tê Giác.
 Loạt bài này sẽ đăng đầy đủ trên Blog Giải Mã India và đăng tóm tắt trên blog này cùng với blog Phú Nepal.
 Rất mong các bạn ủng hộ!

TIẾNG HINDI (1)

Hindi là ngôn ngữ trực hệ của Sanskrit và các thổ ngữ của văn minh sông Hằng (Ganges Civilization). Tại Ấn Độ, hơn 180 triệu người Ấn xem Hindi là tiếng mẹ đẻ, 300 triệu người xem Hindi là ngôn ngữ thứ hai. Ngoài Ấn Độ, tiếng Hindi được sử dụng  bởi hàng chục triệu người ở Nepal, Nam phi, Mỹ, Đức, Uganda, Mauritius…

Hindi phát xuất từ nhóm thổ ngữ Apabhransa vốn bị các học giả Sanskrit cổ đại xem là “ngôn ngữ không ngữ pháp” (non-grammatical language) ở vùng dọc theo sông Hằng từ thế kỷ thứ 6 đến thế kỷ thứ 13, vốn là khu vực văn minh nhất tiểu lục địa Ấn Độ. Đây có thể coi như thứ tiếng của giới bình dân , đối lập với Sanskrit, vốn được coi là ngôn ngữ của Thần Linh và chỉ giai cấp Brahmin (Bà-la-môn) được phép sử dụng.

LỄ VU LAN NGUYÊN THỦY

Nhân mùa Vu Lan xin post lại loạt bài đã đăng trên Giác ngộ vài năm trước về Lễ Vu Lan. Lý do là vì mình đọc được rất nhiều bài viết đảo điên thứ tự về lễ Vu lan, kể cả của các "học giả" . Thay vì phải lần tìm về nguồn cội của một nghi lễ có xuất xứ từ chính Đức Phật (do chính Phật Thích-ca lập nên, nghĩa là trên 2500 năm), tại địa phương của nó, các "học giả" nhà ta lại lộn đầu xuống đất, dịch ngược từ VU-LAN của tiếng Trung Quốc sang tiếng Sanskrit thành ULLAMBALA, khiên cưỡng theo cái nghĩa TỘI TREO NGƯỢC - một trong những hình phạt ở địa ngục. Đăng bài này lại để nhắc các "học giả" rằng Đạo Phật xuất xứ từ Ấn Độ, không phải Trung Quốc và dịch ngược danh từ riêng từ tiếng Trung quốc về tiếng Phạn sẽ đi sai đường. Hãy trả lại Cesar cái gì của Cesar!

PHẦN 1: KHẢO SÁT VỀ NGUỒN GỐC LỄ VU-LAN Ở KATHMANDU, NEPAL

*********

Vu Lan "Bồn"

Chúng tôi đoan chắc rằng GŪLA chính là từ nguyên của Vu-lan khi phiên âm sang tiếng Trung Quốc. Cũng như Vu-lan bồn là để chỉ cái chậu chứa năm thứ vật thực cúng dường chư Phật hoặc chư tăng, ni trong ngày Pancha Dana; nghĩa bóng là Lễ Cúng Dường mùa Vu Lan (không phải dịch ngược Vu lan từ tiếng Trung sang tiếng Phạn thành ullambala - tội treo ngược rồi áp đặt nghĩa Lễ Đảo Huyền cho Vu lan như một số "học giả" vẫn làm vào kỳ Vu lan hàng năm - NP).

Một số “bồn” dùng trong mùa Vu-lan của người Newari: GULPA, và GULU dùng đựng các vật thực cúng dường Chư Phật (bình bát bằng đồng). GULPA và GULU chính là từ nguyên của Vu-lan Bồn.

  Trong quá trình 5 năm cư trú tại Nepal, chúng tôi đã có dịp may để khảo sát những phong tục cổ truyền của dân chúng địa phương tại đây. Một trong những lễ trọng trong năm, hoặc có thể nói là quan trọng nhất, của Phật tử ở đây là Đại lễ Vu-lan. Lễ Vu-lan của Nepal có gì khác với lễ Vu-lan tại Trung Quốc và Việt Nam? Nó được thực hiện như thế nào? Nguồn gốc của lễ ấy?

TIẾNG NEPAL - NEPAL BHASA (PHẦN 1)

TIẾNG NEPAL LÀ GÌ?

TIẾNG NEPALI HIỆN TẠI CÓ GỐC TỪ HINDI

NEPAL BHASA (tiếng Nepal) thực ra không phải là tiếng Nepali hiện tại được Quốc hội Nepal công nhận làm quốc ngữ cho một quốc gia nhiều tộc người,  nhiều ngôn ngữ. 

   Nepal Bhasa thực ra là ngôn ngữ chính thức của người Newar (còn gọi thông dụng là tiếng Newari),  chủ nhân của Nepal Mandala.

Sau khi vương tộc Shah đánh bại được các vua Malla và chiếm được Thung lũng Kathmandu vào năm 1768,  để dập tắt sự phản kháng của người Newar và thiết lập sự cai trị tuyệt đối của mình,  triều đại Shah đã lấy tiếng Hindi của Ấn Độ rồi chế biến lại chút  đỉnh để  tạo thành tiếng Nepali của triều đại mới.  Thâm hiểm hơn,  triều đại Shah chẳng những đặt tiếng Newari ra khỏi đời sống văn hoá,  chính trị của vương quốc Nepal mà còn ăn cắp luôn cả cái tên Nepal Bhasa để đặt cho thứ tiếng mới của mình.

Sự huỷ hoại  có  hệ thống của triều đại Shah suốt 200 năm qua đã hầu như xoá sổ một nền văn minh có quá khứ huy hoàng trải dài 2000 năm,  có tiếng nói,  chữ viết đặc sắc.

BỘ CHỮ RANJANA LIPPI CỦA NGƯỜI NEWAR Ở KATHMANDU VALLEY

TRANH DÂN GIAN MITHILA - TÂM HỒN THƠ MỘNG (3)

Quân đội Hoàng Gia Nepal tuần tiễu trong thời gian nội chiến

Nepal vào những năm cuối cuộc nội chiến đầy những hàng rào kẽm gai, những đồn bót chất đầy bao cát, những lính tráng mặc đồ rằn ri tay lăm lăm súng khắp mọi nơi... những hình ảnh đánh thức ký ức thơ dại của tôi về miền Nam vào thời gian cuối của cuộc chiến huynh đệ tương tàn. Lúc tôi sống ở vùng Lumbini  vào những tháng cuối cùng của năm 2005, đêm đêm vẫn nghe vọng về những tiếng bom nổ ì ùm, những tiếng súng mơ hồ. Tuy nhiên, Khu Lumbini – nơi đản sinh của Đức Phật đã may mắn được các bên tham chiến ngầm thoả thuận đặt ra khỏi những trận đánh giành dân chiếm đất của tất cả các bên. Tôi sống ở Lumbini thì đã may mắn sống trong một “khu trung lập” giữa một vương quốc đang chìm vào những ngày bạo liệt nhất cuối cuộc chiến. Ngồi phía sau chiếc xe bò lọc cọc đi trên con đường làng, nhìn lại về hướng chiếc cầu vẫn còn đang toả khói đen trong bóng hoàng hôn sẫm máu, tôi chợt rùng mình. Nếu chiếc xe bus mà chúng tôi đi không dừng lại để rước thêm khách ở ngã tư vành đai hoặc thiếu vắng đi vài trạm kiểm soát dọc đường có lẽ chúng tôi đã là nạn nhân của vụ đánh bom của quân du kích Maoist. Đây là lần gần nhất mà Thần Chiến Tranh ở Nepal đã phả hơi thở giá lạnh vào tôi.

   Hôm ấy, Cỗ máy thời gian đã vứt tôi ngược lại 30 năm vào thời điểm cộng sản đang chiếm lấy toàn bộ miền Nam giống như quân cộng sản Maoist đang chiếm lấy toàn bộ phần còn lại của Nepal. Dĩ nhiên thời điểm đó tôi không hề nhận ra điều ấy mà mãi nhiều năm sau này mới lờ mờ nhận thấy chuyện kỳ lạ này. Sau một thời gian ngắn nữa, Cỗ máy thời gian lại sẽ tái hiện cho tôi cái cảnh cộng sản dẫn dắt quần chúng bao vây lấy hoàng cung, lật đổ nhà vua của vương triều đã tồn tại hơn hai trăm năm mươi năm giống như cộng sản Việt Nam đã làm với triều đình Nguyễn ở Huế năm 1945. Nhưng đó là chuyện về sau, khi vương quốc Hindu cuối cùng trên Trái Đất bị cộng sản Maoist xoá bỏ một cách bạo liệt. Còn ngay lúc này đây, Cỗ máy thời gian đang phóng chiếu cho tôi những ảo ảnh của một vương quốc vô cùng nổi tiếng hơn hai ngàn năm trước.

TRANH DÂN GIAN MITHILA - TÂM HỒN THƠ MỘNG (2)

Khai bút Mùng Một Năm Mậu Tuất 2018

Giống như thần thoại là phóng chiếu những ước mơ của con người, tranh Mithila là phóng chiếu những tưởng tượng của người Mithila một cách hồn nhiên và thơ mộng nhất. NP

    

___________________

Đám cưới Rama và Sita - Tranh dân gian Mithila

      Tôi ra đến bến xe Gongabu – bến xe mới lớn nhất của Kathmandu vào lúc 7 giờ sáng một sớm đầu Đông 2006. Ba ngày trước lễ hội Vivah Panchami- kỷ niệm đám cưới của Ram và Sita, khoảng tháng 11 Tây lịch. Quầy vé bán cho tôi một vé đi Janakpur với giá khoảng 3USD có ghi số xe, số ghế đàng hoàng. Quảy chiếc ba lô chỉ vỏn vẹn 2 bộ đồ, một hộp bánh và chai nước, tôi đi tìm số xe và leo lên một chiếc xe bus đường dài trang trí sặc sỡ như tất cả mọi chiếc xe ở Tiểu Lục Địa. Xe có hai dãy ghế, mỗi hàng 3 ghế có trùm ghế bằng vải cotton dày màu vàng. May cho tôi, số ghế của tôi ở sát cửa sổ, vị trí tôi thích ngồi dù là đi máy bay hay xe đường dài để ngắm cảnh thoải mái. Ngồi chờ khoảng nửa tiếng thì có một đôi vợ chồng già người Nepal lên ngồi cạnh tôi. Họ chừng trên dưới 70 nhưng nhìn cái cách người đàn ông ân cần, chăm chút từng ly từng tý cho bà vợ giống như một đôi uyên ương mới cưới làm tôi vô cùng ngưỡng mộ. Người đàn ông mặc quốc phục của người Nepal: nguyên bộ áo dài tay (tapalan) -quần túm ống (suruwa) bằng vải cotton trắng, ngoài khoác một gilet đen, đầu đội nón topi đen, Người phụ nữ dĩ nhiên vận bộ sari đỏ - trang phục của hàng trăm triệu phụ nữ khắp Nam Á. Với tính tình cởi mở của cả người Nepal và dân Nam Bộ, chúng tôi mau chóng làm quen với

Schedule

nhau. Ông bà họ Thapa (một họ thuộc giai cấp quý tộc Nepal), ông từng làm công chức cấp cao, đã nghỉ hưu và lần này họ xuống Janakpur để coi mắt cô gái họ định cưới cho con trai của họ đang ở Anh Quốc. Biết ý nguyện của tôi muốn thăm viếng và tìm hiểu quê hương của Janaki (“con gái vua Janaka”), ông Thapa hứa sẽ nhờ người địa phương giúp tôi. Đúng là duyên lành.

  Khoảng 8am, xe kín chừng 70% số ghế thì đến giờ lăn bánh; xe bus xe đò ở Nepal chấp hành “giờ lăn bánh” rất nghiêm túc, còn sau khi xe đã ra khỏi bến thì chạy nhanh chậm, dừng đỗ thế nào là tuỳ tài xế. Quả nhiên, sau khi bò một cách chậm rãi ra khỏi bến xe, chiếc xe đò lừ lừ bò đến ngã tư vành đai và nằm đó thêm gần 1 tiếng đồng hồ để bắt thêm khách cho đến khi kín cả hàng ghế phụ mà phụ xe rải giữa hai hàng ghế chính nó mới chính thức bắt đầu cuộc chạy nước rút về Janakpur. Thời chiến tranh loạn lạc nên cứ chừng 30-40km là có một trạm lính chặn đường. Xe phải dừng để toàn bộ hành khách xuống xe đi bộ vào trạm để xét từng người một, vài anh lính leo lên xe coi xét cẩn thận hành lý xem có bom mìn vũ khí gì không rồi chiếc xe mới chạy qua trạm gác quá 20 mét. Lúc ấy hành khách mới lục tục leo lên xe. Tài xế nhấn hết ga trên đoạn đường rất ít xe cộ giữa hai trạm gác để rồi chu kỳ ấy lại lặp lại sau 30-40km. Thế nên, đến quá Ngọ xe mới đi hết đoạn 100km đèo dốc hiểm trở xuyên qua dãy Terai để đến khu vực Vườn Quốc Gia Chitwal hai bên là rừng rậm diện tích hơn 1000km vuông. Không khí trên xe trở nên căng thẳng, không một ai trò chuyện, nói năng, tài xế nhấn hết ga chạy vùn vụt trên đường quốc lộ Đông - Tây (East-West Highway) vắng lặng các phương tiện xe cộ chỉ có các nhóm quân lính mặc đồ rằn ri đi tuần tiễu hai bên đường. Đây là khu vực quân đội Maoist hoạt động mạnh mẽ nhất; nếu gặp xe dân sự thì chặn lại cướp hết tư trang tiền bạc, nếu thấy xe quân sự thì tấn công tiêu diệt sạch đến người cuối cùng. Tôi vẫn còn nhớ thi thoảng bên vệ đường là những chiếc xe cháy đen trơ khung rất ám ảnh.

TRANH DÂN GIAN MITHILA – TÂM HỒN THƠ MỘNG (1)

“I try to apply colors like words that shape poems, like notes that shape music. ”

- Joan Miro

“Tôi cố gắng ghép các màu sắc [vào bức tranh] giống như các từ tạo nên bài thơ, giống như các nốt tạo nên bản nhạc” Joan Miro- Danh hoạ Tây Ban Nha thế kỷ 20

____________

 Hội hoạ là môn nghệ thuật vô thanh.

Thế nhưng, với những danh hoạ như Joan Miro hay Picasso, tranh vẽ của họ lại rộn vang âm thanh bởi những sắc màu mang đầy “tiếng” của cuộc đời.

Ở Vương quốc Mithila ngày xưa, ngày nay bị chia đôi bởi biên giới hai nước Nepal và Ấn Độ, có một dòng nghệ thuật cổ xưa lại cất tiếng ca hát, mộng mơ như thế trước cả Joan Miro và Picasso nhiều thiên niên kỷ. Dòng tranh dân gian Mithila hay còn gọi là Madhubani, lấy theo tên một làng ngày ngay nằm ở bang Bihar thuộc India.

Ghép từ nhiều trích đoạn của các tranh Mithila

  Ngắm nhìn tranh Mithila, người xem chừng như có thể thấy được những vũ điệu mê hồn của màu và sắc, có thể nghe được tiếng nhạc lạc quan yêu đời của con người và thiên nhiên Ấn Độ và có thể cảm được cái chính xác nhất là “Tâm Hồn Ấn Độ” - Soul of India, mà không một dòng tranh nào của Ấn Độ có thể làm được.

  Ngây thơ và hồn nhiên.

  Tranh Mithila phô bày được cái “bản thể nguyên sơ” của tâm hồn con người. Phô bày được khoảnh khắc đầu tiên con người xúc động trước Cái Đẹp và tìm cách lưu nó lại để thưởng thức.

  Tranh Mithila lại còn phô bày được con đường tiến hoá của nghệ thuật đi từ giản đơn đến phức tạp rồi cuối cùng giản dị hoá trở về với chính mình như thế giới trong đôi mắt trẻ thơ; chỉ còn lại những vần thơ đầy màu sắc lay động cảm xúc của mọi trái tim  yêu Cái Đẹp.

Tôi chạm trán lần đầu với nghệ thuật hội hoạ Mithila một cách rất bất ngờ. Cuối tháng 11 năm 2006, sau khi đã ở Nepal được hơn một năm, tôi mới hội đủ cơ duyên để làm một chuyến phiêu lưu nho nhỏ xuống vùng Nam Nepal giáp giới Ấn Độ. Hồi ấy, cuộc nội chiến Nepal đang đi vào giai đoạn kết thúc và cũng giống như cuối thời gian loạn lạc ở bất cứ nơi đâu chuyện mất trật tự trị an là một hệ luỵ đi kèm cho các cuộc “cách mạng bạo lực”. Huống chi, đó lại là vùng biên giới luôn luôn mở cho bất kỳ người Ấn Độ và Nepal nào qua lại tự do, lại là vùng quân đội Maoist Nepal với sự hỗ trợ của Maoist Ấn Độ hoạt động mạnh mẽ nhất.

 Vì sao tôi “phải” tìm đến tận nơi ấy?

WELCOME BACK!

Các bạn thân mến,

Sau 5 tháng đóng cửa để duyệt lại toàn bộ các bài đăng, Phú Nepal hôm nay xin trở lại cùng các bạn trên con đường mới.

______________________________
- Phú Nepal mở thêm Blog mới là GIẢI MÃ INDIA (http://giaimaindia.blogspot.com/) . Đây là blog Ấn Độ Học bằng tiếng Việt (Vietnamese Indology) với các bài viết nghiên cứu về Lịch Sử, Chính Trị, Văn Hoá, Nghệ Thuật, Văn Hoá và Phong Tục của Ấn Độ và các vùng ảnh hưởng văn hoá Ấn Độ.

___________________________

-Phú Nepal cũng sẽ cập nhật lại blog Phú Nepal (http://phunepal.blogspot.com/) để tập trung các bài viết về Nepal học (Lịch Sử, Chính Trị, Văn Hoá, Nghệ Thuật, Văn Hoá và Phong Tục của các dân tộc Nepal).