[Pi network số 2]:
THU
THẬP THÔNG TIN TRONG THỜI ĐẠI 4.0 LÀ GÌ? Pi CÓ LẤY DỮ LIỆU NGƯỜI DÙNG KHÔNG?
(Bài của Tác giả: Vũ Thế Anh - Nghiên cứu sinh tại Hoa Kỳ}
Invitation Code của Phú Nepal: "kalimata6890"
Hello
bà con!!!
Lại
là mình đây ạ. Sau khi nhận thấy bài viết thứ nhất được cộng đồng Pi rất ủng
hộ, mình quyết định dành thời gian để chia sẻ thêm một số quan điểm cá nhân về
Pi. Đầu tiên cũng cần làm rõ mình không phải là chuyên gia hay cao thủ gì, cũng
chưa là TS, chỉ là một con người bình thường vẫn đang cặm cụi trên con đường
học vấn đầy chông gai. Sau một vài năm bôn ba bên xứ cờ hoa thì cũng tích lũy
được một ít khả năng đọc hiểu Tiếng Anh, và chút chút khả năng code dạo (mình
ko phải dân chuyên IT) nên mày mò tìm hiểu về Pi cũng đã được 1 năm nay. Những
thông tin mình chia sẻ với bà con chỉ là quan điểm dưới góc nhìn và sự hiểu
biết của mình, không đụng chạm cũng không ám chỉ bất kì ai. Bà con chỉ nên coi
là thông tin tham khảo, chứ suy nghĩ và quyết định thế nào về Pi là quyền riêng
của từng người nhé.
Mình
sẽ hành văn theo kiểu nói chuyện xã giao giữa mình và một người bạn, và giải
thích những thuật ngữ chuyên ngành bằng ngôn ngữ bình dị nhất để bà con đọc sẽ
cảm thấy dễ hiểu và vui vẻ nha. Bắt đầu nè:
1) Thế nào là thu thập dữ liệu người dùng trong thời đại 4.0:
+
Hello ông bạn, đã lâu không gặp, nghe nói ông đang là Pioneer (người tiên phong
đào Pi) chân chính à? Nghe oai đấy nhỉ. Nhưng trước khi nói chuyện về Pi, tôi
thử xem ông có giải thích được thế nào là thu thập dữ liệu người dùng trong
thời đại 4.0 không đã.
-
Chào ông. Trong thời đại bùng nổ về CNTT thì thông tin người dùng được thu nhập
một cách tinh vi lắm ông ạ. Ví dụ điển hình nhất như fb or google, khi ông tải
fb về đt thì ông đã cấp cho nó gần như tất cả các quyền kiểm soát đt của ông,
có thể kể đến như: vị trí, cuộc gọi, camera, bộ nhớ, ảnh, media, danh tính,
microphone, và ti tỉ những cái khác nữa [1].
Tất
cả các thông tin thu thập được như vị trí, các dữ liệu duyệt web, thậm chỉ cả
cử chỉ khuôn mặt, giọng nói, thói quen,.. [2, 3] được tổng hợp lại gọi là Big
Data (dữ liệu lớn), sau đó được xử lý bởi những con AI (trí tuệ nhân tạo) lập
trình bởi những bộ óc siêu việt mà fb thuê về. Từ dữ liệu truy xuất họ sẽ đoán
được hành vi của người dùng và chạy những QC (quảng cáo) tương thích.
Ông
có tin trong tương lai gần thậm chí khi ông vừa ngủ dậy và nghĩ về việc mua 1
cái máy đt để đào Pi thì ngay khi mở cửa ra đón bình minh ông đã thấy cái đt ấy
được ship đến tận cửa rồi không?
+
Nghe khiếp nhỉ, thế có cách nào tránh được không ông?
- Trừ
khi ông là một chuyên gia bảo mật hàng đầu, còn không thì chỉ còn cách là theo
Lạc Long Quân hoặc Âu Cơ trốn lên rừng hoặc xuống biển thôi…
2) Pi
có thu thập dữ liệu người dùng không?
+ Ông
chém gió nghe cũng kinh đấy, thế ông giải thích sao về cáo buộc app Pi thu thập
dữ liệu người dùng?
- Tôi
có thể khẳng định là Pi không thu thập dữ liệu người dùng. Nếu so sánh những
quyền yêu cầu điện thoại cấp của Pi (truy cập bộ nhớ, trạng thái đt, danh bạ,
wifi, media) [4] so với fb thì có thể nói Pi gần như là một cái app vô hại
trong thời đại 4.0 này. Dữ liệu nhạy cảm duy nhất mà Pi yêu cầu người dùng
quyền truy cập đó là danh bạ. Việc này để tạo một thứ gọi là vòng tròn bảo mật
– cái này tôi sẽ giải thích kĩ hơn khi nói về thuật toán của Pi. Tuy nhiên nếu
ông không muốn tạo thì Pi app cũng không ép, và thế là không ảnh hưởng gì đến
đt của ông nhé.
À mà
ông có biết là bắt đầu từ hệ điều hành iOS 14.3, Apple công khai tuyên chiến
với vấn nạn thu thập thông tin người dùng, điển hình là với messenger của ông
lớn fb không? Vậy ông nghĩ một chú bé tí hon Pi network lại có thể vượt qua
những lập trình viên hàng đầu của Apple để làm điều xằng bậy và ngồi chễm chệ
trong App store suốt 2 năm qua sao?
Thêm
một điều nữa, Pi network là dự án của công ty Socialchain, và họ có tuyên bố
riêng của mình về tôn trọng quyền riêng tư của người dùng [5]. Socialchain là
một công ty hợp pháp đặt tại PALO ALTO, California, Hoa Kỳ [6]. Chủ sở hữu là
CHENGDIAO FAN, một trong 2 thành viên của core team [7]. Vậy nên Pi network là
một dự án của một công ty chính thống và được sự bảo hộ của pháp luật Hoa Kỳ.
Nếu họ làm gì mờ ám thì chính họ sẽ phải chịu trách nhiệm trước pháp luật.
Tóm
lại Pi có thu thập dữ liệu quan trọng không thì tự ông có câu trả lời cho riêng
mình rồi nhé.
3)
Tại sao Pi lại yêu cầu người dùng xác minh danh tính qua Yoti, sử dụng thông
tin từ hộ chiếu?
+
Thôi đi ông, đừng ba hoa khoác lác nữa, thế cái vụ gì mà thu thập thông tin
GPLX, hộ chiếu để làm cái gì mà KYC (Know your customer – xác minh danh tính)
thì ông còn điều gì để biện minh nữa ko? Đừng nói mấy ông Pi thu thập để bán
cho mấy cửa hàng cầm đồ ở HN kiếm vài chục nghìn uống trà đá, hay chia sẻ cho
các bà các mẹ để chọn tuổi hợp cho con gái lấy ck nhé?
- Ông
hỏi hay lắm, đúng trọng tâm vấn đề luôn nè. Mục tiêu đề ra từ đầu của dự án Pi
là một người chỉ được sở hữu đúng một tài khoản đào Pi. Các hành vi gian lận
như một người tạo nhiều tk ảo để kiếm lời sẽ bị ngăn chặn triệt để. Họ đảm bảo
nguyên tắc trên dựa trên 3 bước:
• Đầu
tiên là thuận toán Google Captcha v3 được sử dụng để loại bỏ những hành vi gian
lận cơ bản.
•
Tiếp đến họ xây dựng một thuật toán AI để học hỏi từ những hành vi gian lận vượt
qua được bước 1 và thanh lọc thêm.
•
Cuối cùng các cao thủ vượt qua được cả 2 bước trên cũng sẽ bó tay với bước thứ
3 là KYC – Xác minh danh tính qua bên thứ 3 là Yoti. Độ uy tín và tính bảo mật
của công ty Yoti đã được tôi phân tích trong bài viết thứ nhất (https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=1368263920186338&id=100010082284940).
Khi thực hiện bước này ông phải chụp ảnh hộ chiếu và chụp ảnh chân dung trực
tiếp trên đt. Nếu thông tin hợp lệ và hình ảnh trùng khớp thì mới được xác minh
là người thật. Các thông tin cá nhân sau khi xác minh xong sẽ được mã hóa hoàn
toàn, và không sử dụng trong các giao dịch trong blockchain sau này.
Tôi
biết ở VN có rất nhiều nhóm cung cấp dịch vụ bán thông tin giả để tạo các tk ảo
trục lợi trên nhiều ứng dụng, nhưng tất cả họ đã khóc thét khi gặp Pi. Một số
người đã ibx mời chào tôi nhưng khi tôi phân tích xong thì họ lặng lẽ bỏ đi…
Tóm
lại thì nhiều người quy kết Pi là dự án lừa đảo, nhưng trên thực tế những hành
động lừa đảo trong Pi lại bị ngăn cấm một cách triệt để.
4)
Lời kết:
+
Thôi được, tạm thời tôi tin ông là Pi không thu thập thông tin người dùng.
Nhưng còn mấy vụ chạy QC, hình thức mời chào đa cấp, rồi tôi cũng chả hiểu
blockchain (chuỗi khối), wallet (ví lưu trữ và giao dịch), chưa kể gì gì mà POW
(Power of Work – bằng chứng công việc) của BTC khác với SCP (Stellar Consensus
Protocol: Giao thức đồng thuận chòm sao) và economic model (mô hình kinh tế)
của Pi là cái quái gì đâu. Ông không giải thích được thì đừng mong tôi đào Pi
lâu dài.
- Ok
ông, khi nào có thời gian rảnh cuối tuần tôi sẽ phân tích tiếp các vấn đề trên.
Nhưng tôi cũng muốn nói trước cho ông biết Pi chạy QC không phải để kiếm lời –
việc chạy QC là để hỗ trợ core team trang trải chi phí máy chủ, nhân sự, cũng
như trả cho Yoti chi phí KYC cho người đào. Hãy nhớ rằng họ không thu bất kì
khoản phí nào từ người đào Pi. Việc này cũng đã được khảo sát trước khi tiến
hành và nhận sự đồng thuận từ cả cộng đồng Pi. Pi cũng chỉ là mời người tham
gia 1 cấp, không phải đa cấp. Pi đang test blockchain SCP với hơn 6500 nodes
active 24/7, đã có open source code, và đang hoàn thiện Wallet rồi nhé.
Nay
dài dòng văn tự thế thôi, chúc bà con cuối tuần vui vẻ, mạnh khỏe và đào Pi
năng suất nhé
Nguồn
tham khảo:
[1] http://play.google.com/store/apps/details...
[check view permissions]
[2] http://www.independent.co.uk/.../facebook-app-recording...
[3] http://www.nytimes.com/.../facebook-privacy-hearings.html
[4] http://play.google.com/store/apps/details...
[check
view permissions]
[5] https://socialchain.app/privacy